به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

مساجد باید به قلب تپنده هر محله و شهر تبدیل شوند

تاریخ انتشار: ۱۹ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۵۲۴۷۴

انقلاب اسلامی از مهم‌ترین حرکت‌های انقلابی در قرن بیستم بود که وجوه متمایز متعددی نسبت به دیگر انقلاب‌ها دارد. نقش فعال مساجد و ایفای رسانه انقلاب از سوی این مساجد یکی از این وجوه است. مساجد در انقلاب اسلامی دارای کارکرد‌های مختلفی بودند؛ محل تجمع انقلابیون، برگزاری سخنرانی‌های روشنگرانه، توزیع اعلامیه‌های حضرت امام و.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

.. که باعث شده نقش مساجد در انقلاب اسلامی برجسته و بی بدیل باشد. 

رهبر معظم انقلاب اسلامی هم در ماه‌های گذشته بر جهاد تبیین تاکید کرده و خواستار تقویت تولیدات رسانه‌ای شدند؛ بنابراین بازخوانی کارکرد مساجد به عنوان رسانه‌های انقلاب می‌تواند به حرکت فعالانه در حوزه جهاد تبیین بینجامد.

در گفتگو با جعفر برزگر، قائم مقام خبرگزاری شبستان نقش مسجد در انقلاب اسلامی مخصوصا از منظر نقش رسانه‌ای این نهاد اجتماعی را مورد بررسی قرار دادیم.

مساجد چه نقش و تاثیری در انقلاب اسلامی ایفا کردند؟

جامعه ایرانی در طول چندین سده گذشته دارای نهاد‌های اجتماعی، مذهبی و فرهنگی مختلفی بوده که منجر به قوام و دوام این جامعه کهن شده است. در مقاطع بعد از ورود اسلام به ایران، مساجد به مرور در ایران اسلامی تاسیس می‌شود که امروز برخی از این مساجد که ماندگار شده و فعال هستند، هر کدام معرف تاریخ و یک عصر سیاسی و فرهنگی خاصی هستند.

به عنوان مثال مسجد کبود تبریز نشانگر دوره قرا قویلو‌ها در تاریخ ایران است. یا مسجد گوهرشاد معرف بخشی از تاریخ معاصر ایران و پیوند آن با تجدد اجباری رضا شاه و تعضیف ارزش‌های دینی است؛ بنابراین مساجد در تاریخ ایران اسلامی نقش بی‌بدیل، موثر و پیش برنده ایفا کرده‌اند. برای بررسی نقش مساجد در انقلاب اسلامی باید به دهه ۲۰ شمسی و برافتادن رضا شاه و ایجاد فضای باز سیاسی و فکری در جامعه آن زمان ایران توجه کرد. 

بعد از جنگ جهانی دوم که منجر به تغییر در حکومت پهلوی و شکسته شدن دژ سنگین استبداد پهلوی اول شد، در جامعه ایران احزاب مختلف شروع به فعالیت کردند و جریان‌های مذهبی هم برای پاسخ دادن به شبهات این جریانات فعال شدند تا بتوانند باور‌های دینی جامعه را از امواج این شبهات سهمگین گروه‌های لیبرال و چپ حفظ کنند.

به عنوان مثال شهر مشهد از جمله شهر‌های مهم ایران از منظر سیاسی، فکری و اجتماعی است که در این دهه‌ها جریان‌های مختلفی در این شهر شکل می‌گیرد. انجمن پیروان قرآن و کانون نشر حقایق اسلامی که توسط استاد محمد تقی شریعتی راه اندازی می‌شود از جمله این جریانات است.

این جریانات عمدتا به دنبال ارائه تصویری جدید از اسلام و پاسخ گفتن به شبهات جوانان تحصیل کرده آن روزگار بودند. با ورود به دهه چهل و پنجاه این حرکت‌ها و  هدایت کنندگان این جریانات، به مرور در مساجد مستقر می‌شوند؛ بنابراین در آستانه انقلاب مساجد تبدیل به کانون پیش برنده نهضت اسلامی شدند.

مساجد شاخص فعال در انقلاب اسلامی کدام مساجد بودند و چه کارکرد‌هایی در این مساجد انجام می‌شد؟

در انقلاب اسلامی مساجد در تهران و شهرستان‌ها نقش بی‌بدیلی را ایفا کردند. به عنوان مثال مسجد هدایت تهران محل مبارزات آیت الله طالقانی بود. مسجد جلیلی تهران محل مبارزات آیت الله مهدوی کنی و هر کدام از رهبران انقلاب در یکی از مساجد مستقر بودند و انقلاب را پیش می‌بردند. به عنوان مثال مسجد الجواد تهران هم محل حضور و سحنرانی‌های شهید مرتضی مطهری بود، که تبدیل به محل رفت و آمد دانشجویان و روشنفکران شده بود.

در این مساجد عمدتا مبانی و گفتمان انقلاب اسلامی و نهضت اسلامی ترویج و تبیین می‌شد. یعنی با سخنرانی‌های مستمر و جلسات پرسش و پاسخ نسبت به اهداف و مبانی نهضت، جوانان تحصیل کرده و افراد انقلابی توجیه می‌شدند. همچنین این مساجد نقش ساماندهی فعالیت‌ها و راهپیمایی‌ها را هم برعهده داشتند. به عنوان مثال نماز عید فطر سال ۵۷ توسط همین مساجد ساماندهی و هدایت شد.

دولت مردمی شعار نهضت بازگشت به مساجد را مطرح کرده است. برای تحقق این شعار چه درس‌ها و تجربه‌هایی از دوران انقلاب اسلامی می‌توان الگو قرار داد؟

در سال‌های اخیر احساس می‌شود که نقش مساجد در کشور به نسبت گذشته کمرنگ شده است و بخشی از مساجد کشور فعال نیستند. برای همین دولت مردمی در حوزه فرهنگ یکی از شعار‌های اصلی خود را نهضت بازگشت به مسجد عنوان کرده است. تا با الهام از تجربه انقلاب اسلامی و تجربه نهفته در تاریخ فرهنگ و تمدن ایران اسلامی نقش جامع مساجد را ایفاء کند.

این راهبرد مبتنی بر نگاه جامع به مساجد است. به این معنا که مسجد صرفا محل گزاردن نماز‌های یومیه نیست، بلکه مسجد به عنوان یک نهاد اجتماعی باید کارکرد‌های جامعی ایفا کند و تبدیل به قلب تپنده هر محله و شهر شود. دقیقا همان الگو و تجربه‌ای که در انقلاب اسلامی کارآمدی خود را نشان داد باید مدنظر و ملاک عمل قرار گیرد. یعنی مسجد محل حضور نوجوانان و جوانان، محل آموزش فعالیت‌های فرهنگی و هنری، محل کتابخوانی، محل هم اندیشی و ایجاد رفاقت‌ها و حل مشکلات اهالی محل باشد.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری قرآن و عترت

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: مساجد انقلاب اسلامی قرن بیستم انقلاب اسلامی عنوان مثال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۵۲۴۷۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

انقلاب اسلامی به یک چالش برای استکبار تبدیل شده است

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای خراسان جنوبی، حجت الاسلام محمدی در مراسم گرامیداشت ۵ اردیبهشت سالروز شکست مفتضحانه آمریکا در صحرای طبس با بیان اینکه انقلاب ما از عنابات حق تعالی و معجره قرن بود و برگرفته از عاشورای سیدالشهدا است، گفت: انقلاب اسلامی با این عظمت، یک چالش برای نظام سلطه فراهم کرده و مایه امید مستمندان و مظلومان و موجب ناامیدی استکبار جهانی شده است.

معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار هم با اشاره به اینکه واقعه طبس واقعه‌ای است که دارای مستندات و مشاهدات عینی است وبرای همه روشن و قابل درک است، از مقامات کشوری و لشکری کشور خواست: نسبت به این واقعه توجه ویژه‌ای داشته باشند و هر سال این مراسم با شکوهتر از سال‌های قبل و با حضور مقامات کشوری برگزار شود.

طالبی افزود: باید طوری مراسم این واقعه تاریخی برگزار شود که در اذهان جهانی نیز نهادینه شود.

وی با اشاره به در دست اجرا بودن موزه بین المللی استکبار ستیزی در صحرای طبس، گفت: تاکنون این موزه اعتبارات ملی دریافت نکرده و تنها از محل مصوبات سفر رئیس جمهور به خراسان جنوبی، ۱۵ میلیارد تومان اعتبار مصوب و به استان تخصیص یافته و همچنین ۴ میلیارد تومان اعتبار متمم نیز از این محل دریافت و هزینه شده است.

طالبی گفت: این موزه به ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد که از مسئولان خواستار پیگیری هستیم.

مدیر موزه استکبار ستیزی هم با تاکید بر اینکه واقعه ۵ اردیبهشت یک معجزه الهی است که باید بیش از پیش به آن توجه کرد، افزود: این وظیفه همگانی است که واقعه طبس را بیش از پیش بین اقشار مختلف و در سطح جهانی نهادینه کنیم.

جهان بخش با اشاره به اقدام تنبیهی سپاه و عملیات وعده صادق، گفت: وعده صادق علاوه بر اقتداری که داشت یک اتفاق ویژه هم افتاد و این بود که افکار عمومی جهان اسلام و جهان بشریت بیدار شدند.

وی با اشاره به در دست اجرا بودن موزه بین المللی استکبار ستیزی در طبس، گفت: هم اکنون این پروژه ۳۰ تا ۳۵ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.

وی با بیان اینکه با تاکیدات رهبر معظم انقلاب که فرمودند ساخت این موزه پرهزینه و کم اثر نباشد بلامانع است، عنوان کرد: ساخت این موزه با اعتبارات قطره چکانی مقدور نیست و باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد که درصورت تامین اعتبار ظرف مدت دو سال این پروژه به بهره برداری می‌رسد.